Ustanowienie herbu, flagi, sztandaru, pieczęci Powiatu Łęczyńskiego reguluje Uchwała Nr XXXI/ 172/ 2001 Rady Powiatu Łęczyńskiego z dnia 19 grudnia 2001 roku.
Uchwała ta stwierdza m. in., że herb jest symbolem Powiatu Łęczyńskiego i znakiem prawnie chronionym.
Uprawniony do korzystania z herbu, flagi, sztandaru i pieczęci oraz rozporządzania związanym z nim prawem jest wyłącznie Powiat.
Podmiotami uprawnionymi do używania herbu są: organa Powiatu, Starosta oraz jednostki organizacyjne Powiatu.
Inne podmioty mogą używać herbu i flagi wyłącznie za zgodą Zarządu Powiatu.
Herb jest znakiem określonej wspólnoty lokalnej. Wraz z flagą i sztandarem tworzy znaki, które zakreślają granice wspólnoty, określają zachodzące w tej wspólnocie związki i są wyrazem jej praw. Uwalniając się od przytłaczającej przewagi organów państwowych samorząd terytorialny powinien wyrazić swą niezależność także na płaszczyźnie symbolicznej. Pomaga to w zrozumieniu faktu, że polska heraldyka samorządowa stanowi ważną część naszej tradycji narodowej i wraz z innymi jej elementami wpływa na tworzenie tożsamości kulturowej.
Mając powyższe na uwadze Zarząd Powiatu już w 1999 r. podjął prace nad ustanowieniem herbu powiatu łęczyńskiego, czego efektem było przedstawienie na sesji w dniu 28 października 1999 r. projektu herbu. Projekt w swoim założeniu nawiązywał do historii ziem powiatu łęczyńskiego. Przedstawiał on na tarczy dwudzielnej w prawym niebieskim polu herb rodu Tęczyńskich – topór, zaś w lewym czerwonym herb Jaksy z Miechowa – gryf.
Rada Powiatu Łęczyńskiego Uchwałą Nr XII/69/99 pozytywnie zaopiniowała przedstawiony projekt, zobowiązując Zarząd do kontynuacji wszelkich działań zmierzających do opracowania ostatecznej wersji herbu i flagi.
Umieszczenie herbu topór na tarczy związane było z uhonorowaniem założyciela miasta Łęcznej kasztelana krakowskiego Jana Tęczyńskiego. Zarówno on jak i jego spadkobiercy w drugiej poł. XV w. weszli w posiadanie wsi Bobrowniki, Osierdów, Trębaczów, Witaniów, osadzając także nowe, m.in. Dratów. W ten sposób wokół Łęcznej powstał wielki klucz dóbr, który rozbudzał życie społeczno-gospodarcze tego terenu aż do XX wieku. Przesłanką do umieszczenia herbu Jaksy z Miechowa – gryfa był fakt, że jest on pierwszym znanym właścicielem i to znacznych ziem dzisiejszego powiatu łęczyńskiego. W poł. XII w. podarował on wsie: Łęczną, Szpicę, Sewlod, Ostwisz i Nadryb klasztorowi benedyktynów z Sieciechowa, którzy część tych dóbr posiadali do XVIII w. Wychodząc z założenia, że wprowadzenie podziału pola tarczy na dwa pola jest niewłaściwe, heraldyka polska, również regionu lubelskiego, stara się unikać takiego rozwiązania – zrezygnowano z podziału tarczy, co w konsekwencji spowodowało podjęcie decyzji o zredukowaniu herbu powiatu jedynie do symboliki gryfa. Za takim rozwiązaniem przemawiał fakt, że gryf, przedstawiający uskrzydlonego lwa o głowie i szponach orła będzie bardziej pasował do panoramy Herbów Województwa Lubelskiego aniżeli herb topór.
Zakładając, że w herbie powiatu powinny mieć odbicie znaki, które posiadają dla lokalnej społeczności walory identyfikujące, zdecydowano się w polu tarczy umieścić falowany błękitny pas symbolizujący rzekę Wieprz a w szerszym znaczeniu walory przyrodnicze powiatu łęczyńskiego. Innym istotnym elementem wyróżniającym powiat łęczyński w skali województwa jest funkcjonujący na jego terenie przemysł wydobywczy węgla kamiennego. Dano temu wyraz umieszczając w herbie powiatu lampkę górniczą. Zaprojektowany herb powiatu łęczyńskiego w języku heraldyki należy opisywać: na polu czerwonym gryf wspięty srebrny (biały) z żółtym dziobem i takimiż szponami; nad pasem falowanym błękitnym w podstawie. Zaprojektowano również flagę powiatu łęczyńskiego, której kolorystyka zgodnie z tradycją heraldyczną nawiązuje do barw herbu. Płat flagi tworzą dwa pasy poziome: błękitny i czerwony; na środku gryf wspięty biały, ze złotym dziobem i takimiż szponami.
Projekty zostały przedstawione Komisji Heraldycznej w Warszawie, która uchwałą nr 144 – 186/0/2001 z 14 września 2001 r. wyraziła pozytywną opinię. W uzasadnieniu podkreślono, że herb jest zgodny z tradycją historyczną, zaś jego wykonanie cechuje wysoki poziom sztuki heraldycznej. Podkreślono także trafny wybór figury nawiązującej do górnictwa węglowego oraz odniesienie się do walorów środowiska naturalnego powiatu.
Opierając się na opinii Komisji Heraldycznej minister spraw wewnętrznych i administracji w listopadzie 2001 r. zaopiniował pozytywnie projekt herbu. Wypełnienie tego wymogu formalnego pozwoliło Radzie Powiatu 19 grudnia 2001 r. Uchwałą Nr XXX/172/2001 ustanowić herb, flagę, sztandar oraz pieczęć powiatu łęczyńskiego, tym samym kończąc dwuletni okres prac związanych z opracowaniem herbu. Tak zatwierdzony herb stanowi dziś jedyny poprawny wzór do reprodukcji, a jego wykorzystanie jest możliwe jedynie za zgodą Zarządu Powiatu Łęczyńskiego. Uzupełnieniem insygniów jest sztandar oraz pieczęć powiatu łęczyńskiego, które poprzez kolorystykę oraz symbolikę heraldyczną nawiązują do herbu powiatu.
Piotr Winiarski
