Gmina wiejska Cyców
Cyców – miejsce bitwy polsko-bolszewickiej z roku 1920. Cyców to miejsce o szczególnej randze w historii naszego kraju. Bój pod Cycowem, choć prowadzony z dala od miejsc gdzie decydowały się losy wojny polsko-bolszewickiej, przeszedł do historii oręża polskiego jako efektowne i błyskotliwe zwycięstwo kawalerii polskiej nad przeważającymi siłami wroga. Na Lublin została skierowana brygada bojowa generała Dotola z Grupy Mozyrskiej (przeważająca dwukrotnie siły polskie). Na 16 sierpnia 1920 r. zaplanowano rozgromić piechotę polską i rozpocząć przerwany marsz na Lublin. Po ciężkich walkach 15 i 16 sierpnia w okolicach Garbatówki, Świerszczowa, Cycowa, Wólki Cycowskiej, Głębokiego siły bolszewickie zostały odparte. Decydującą rolę odegrała szarża 3 i 7 pułku ułanów oraz taktyczne umiejętności mjr Zygmunta Piaseckiego. Grupa Dotola została zdezorganizowana i nie odegrała już żadnej roli w nadchodzących wydarzeniach. Jak powiedział Marszałek Piłsudski – 16 sierpnia był dniem, który zawrócił losy wojny w kierunku zwycięstwa nad wrogiem. Bohaterowie wojny polsko-bolszewickiej zostali pochowani na cycowskim cmentarzu wojennym. W centrum Cycowa znajduje się pomnik, zbudowany na kształt przydrożnej kapliczki, zwieńczony krzyżem, a na nim napis: „Chwała bohaterom wojny polsko-bolszewickiej poległym w zwycięskiej bitwie na polach gminy Cyców 15–16 sierpnia 1920 r.”. Miejscowość Cyców, z datą 16 sierpnia 1920 znalazła się na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Historia starego, nie użytkowanego dziś kościoła w Cycowie jest typowa dla wielu świątyń wschodniej Polski, gdzie na mocy unii brzeskiej z 1596 r. część wyznawców prawosławia uznała papieża za głowę Kościoła i przyjęła dogmaty katolickie, zachowując bizantyjski ryt liturgiczny. Początkowo była to cerkiew unicka p.w. św. Michała Archanioła, zbudowana w latach 1860–1870 w stylu bizantyjskim. Od 1875 r. po kasacie unii – cerkiew prawosławna, a od 1918 r. kościół rzymskokatolicki p.w. Opieki św. Józefa. Naprzeciw kościoła znajduje się figura NMP z 1862 roku. Podobną historię ma świątynia drewniana w położonym nieopodal Świerszczowie, której budowę zakończono w 1795 r. Po likwidacji przez władze carskie unickiego biskupstwa na Chełmszczyźnie kościół unicki zamieniono na cerkiew prawosławną, a od 1921 r. do chwili obecnej pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego p.w. św. Bazylego.
Szkolna Izba tradycji 7 Pułku Ułanów Lubelskich
Od 2005 r. W Zespole Szkół im. 7 PUL w Cycowie istniej Szkolna Izba Tradycji 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Zgromadzone zbiory udostępniane są zwiedzającym w dwóch salach. W sali wystawowej prezentowana jest historia bitwy pod Cycowem w 1920 r. oraz dzieje 7 Pułku Ułanów – plansze tematyczne poświęcone barwom i tradycji, dokumenty i zdjęcia pułku, jego żołnierzy i kadry oficerskiej oraz eksponaty, na które składają się odznaczenia, medale, elementy oporządzenia i uzbrojenia polskiego kawalerzysty. Wśród nich najcenniejsze to kompletne i oryginalne mundury ułańskie – płk. Aleksandra Bielaka oraz rtm. Aleksandra Onoszko. W sali wykładowej znajdują się plansze tematyczne i fotografie dokumentujące współpracę szkoły z 7 Dywizjonem Ułanów Lubelskich z Tomaszowa Mazowieckiego.
Adres: ul.Chełmska 44, Cyców
Cerkiew pounicka p.w. św. Michała Archanioła w Cycowie
Dawną cerkiew pounicką p.w. św. Michała Archanioła w Cycowie zbudowano w latach 1860-1870 w stylu bizantyjskim. W 1875 roku przemianowano ją na cerkiew prawosławną, a w 1918 na kościół rzymskokatolicki p.w. Opieki św. Józefa. Świątynia jest murowana i pokryta blachą. Nad nawą środkową znajduje się ciężka sygnaturka, gdzie jeszcze w 1920 roku była bania bizantyjska. Dzwonnica – umieszczona na przykościelnym placu – powstała w 1871 roku. Naprzeciw kościoła stoi figura NMP z 1862 roku.
Adres: ul. Kościelna 4, Cyców
Pomnik w Cycowie
Pomnik w Cycowie wzniesiony został ku czci bohaterów poległych 16 sierpnia 1920 roku w bitwie z bolszewikami. Bitwa przeszła do historii jako przykład zwycięstwa polskiej kawalerii nad przeważającymi siłami wroga. Decydującą rolę odegrała szarża 3. i 7. Pułku Ułanów Lubelskich. Wzmianka o bitwie znajduje się na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie.
Adres: ul.Chełmska 1, Cyców
Kircha i pozostałości po dawnym folwarku w Cycowie
Kircha i pozostałości po dawnym folwarku w Cycowie w latach 80. XIX wieku odkupione zostały przez Niemców. Do 1940 roku znajdował się tu zbór ewangelicki, jeden z trzech (obok Chełma i Kamienia na Chełmszczyźnie), w których odprawiano stałe nabożeństwa.
Adres: ul.Chełmska 46, Cyców
Cmentarz wojenny w Cycowie
Cmentarz wojenny w Cycowie z I wojny światowej to miejsce wiecznego spoczynku także bohaterów wojny polsko-bolszewickiej.
Będąc w Cycowie warto zobaczyć też:
Obelisk w Wólce Cycowskiej poświęcony jest Żydom i Polakom zamordowanym w czasie II wojny światowej.
Park podworski w Kol. Garbatówka wpisany jest do rejestru zabytków, wraz z drzewami oznaczonymi w 1985 roku jako pomniki przyrody. Ochronie podlegają również ogrody dworskie, pozostałości po sadzie i układ wodny.